Sách có vai trò quan trọng là nguồn tri thức của nhân
loại. Nhưng trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay, các phương
tiện nghe nhìn không chỉ đơn thuần phản ánh thông tin mà chức năng giải
trí cũng được đề cao khiến sách và văn hóa đọc đang yếu thế.
Đọc sách tại Thư viện thiếu nhi (Thư viện Khoa học - tổng hợp thành phố)
Văn hóa đọc đang bị lấn lướt?
Sách là chiếc chìa khóa vạn năng mở cửa trí tuệ và
tâm hồn con người; là người thầy thắp sáng trong ta nguồn tri thức vô
biên, dạy chúng ta biết sống và biết hy sinh. Có thể nói sách chính là
người bạn tâm giao chia sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn sâu kín của mỗi con
người, và đọc sách từ lâu đã trở thành một nhu cầu cần thiết của xã hội
loài người.
Thế nhưng các cuốn tiểu thuyết văn học, truyện ngắn
cả nghệ thuật lẫn thương mại của các tác giả nổi tiếng trong và ngoài
nước đang có xu hướng được chuyển thể thành phim truyện, phim điện ảnh,
phim nhựa. Năm nay, 6 trong số 9 phim được đề cử giải Oscar Phim hay
nhất là phim chuyển thể. Các bộ phim này đều trở thành “vua phòng vé”
tại các rạp chiếu phim và được nhiều công chúng đón nhận. Đôi khi có
trường hợp, một số cuốn sách, nhờ thành công của bộ phim chuyển thể, lại
được công chúng tìm đọc trở lại. Tiêu biểu trong số đó là Chuyện của
núi và Triệu phú khu ổ chuột. Tuy nhiên con số này không nhiều.
Thêm nữa, mạng internet phát triển mạnh, trở thành
phương tiện để các cơ quan báo mạng - điện tử, các nhà sách giới thiệu
sách trực tuyến hoặc làm thay bạn đọc công việc “đọc bằng mắt” bằng hình
thức “nghe bằng tai”.
Sinh viên Nguyễn Thị Hương, năm thứ nhất Khoa
Răng-Hàm-Mặt, Trường đại học Y Hải Phòng cho biết: “Em thường xuyên đến
thư viện của trường đọc sách, nhưng những sách em đọc thường là những
sách liên quan đến ngành học hoặc sách, báo chí có giá trị giải trí. Nếu
muốn đọc sách để tiếp nhận kiến thức, em chỉ việc cắm tai nghe vào máy
tính để nghe đọc, không mất công đọc mà vẫn có thể làm được việc khác”.
Mở rộng đối tượng đọc sách trong cộng đồng
Trưởng phòng Công tác bạn đọc Thư viện Khoa học tổng
hợp thành phố Phạm Văn Thi nhận xét: “Trong hai năm trở lại đây, lượng
bạn đọc đến thư viện không nhiều. Một trong những nguyên nhân dẫn đến
tình trạng này bởi sự lấn lướt của văn hóa nghe nhìn, mặt khác, cơ sở
vật chất của các phòng đọc sách, các đầu sách chưa nhiều, chưa đáp ứng
nhu cầu bạn đọc. Bạn đọc sách của thư viện chủ yếu là học sinh, sinh
viên và một số người làm công tác nghiên cứu đến tra cứu thông tin, rất
ít bạn đọc thuộc đối tượng công nhân, viên chức, người lao động”.
Bà Nguyễn Thị Thanh Mai, Vụ trưởng Vụ Thư viện, Phó
Ban tổ chức Ngày hội Sách và Văn hóa đọc năm 2012 cho biết: Ngày hội đọc
sách năm nay được phát động, tổ chức với quy mô toàn quốc với thông
điệp “Đọc sách cho ngày mai, vì một ngày tươi sáng, đọc sách cho cuộc
sống tốt đẹp hơn” nhằm thu hút mọi tầng lớp nhân dân đọc sách. Theo đó,
nhiều hoạt động sôi động và hấp dẫn sẽ diễn ra như: Thi xếp sách nghệ
thuật, triển lãm sách, trưng bày sách và bán sách ưu đãi, tổ chức các
chương trình tọa đàm, giao lưu giữa các nhà nghiên cứu, khoa học, các
học giả với công chúng….
Từ thực tế tìm hiểu văn hóa đọc cho thấy, một bộ phận
người yêu sách vẫn thường xuyên đọc sách nhưng mục đích thì khác nhau,
người đọc sách để giải trí, “riết” thời gian, người đọc sách để thỏa mãn
tính tò mò, người đọc sách cho dễ ngủ… Đây là yếu tố khiến văn hóa đọc
phát triển tràn lan, “bạ cái gì đọc cái ấy” và tạo điều kiện cho các
loại sách lậu, văn hóa phẩm đồi trụy có đất dung thân. Vì vậy, khơi dậy
phong trào đọc sách, mở rộng đối tượng đọc sách trong cộng đồng và nâng
cao “sức đề kháng” cho bạn đọc, định hướng giúp người đọc tìm hiểu kiến
thức, nâng cao vốn hiểu biết, tìm hiểu cái hay, cái đẹp trong sách đang
trở thành yêu cầu cấp thiết đối với các nhà quản lý văn hóa, người làm
công tác nghiên cứu, sáng tác, in ấn và phân phối sách hiện nay.
Đông Hải
(Theo http://www.baohaiphong.com.vn)
