HUYỀN THOẠI MỘT VỊ TƯỚNG
Kỳ III: Thống nhất được các lực lượng vũ trang và kế hoạch tác chiến
Mặc dù chuyến đi nhận nhiệm vụ mới, quyết định quá đột ngột nhưng Thành ủy Hải Phòng cũng khẩn trương tổ chức lễ tiễn đưa vị Tư lệnh của mình một cách trọng thể. Đại diện thành phố Cảng trao tặng khu trưởng khẩu súng lục Wicke để làm kỉ niệm.
Vào tới nơi, qua cơ quan lãnh đạo quân sự Nam Bộ do ông Dương Bạch Mai và ông Kiều Đắc Thắng phụ trách, Nguyễn Bình sơ bộ tìm hiểu tình hình. Lực lượng quân Pháp núp dưới bóng quân Anh vào Sài Gòn, lên tới 10 nghìn tên, cộng với 20 nghìn quân Anh và 40 nghìn quân Nhật, đáng lẽ bị giải giáp thì lại được quân Anh sử dụng để ngăn chặn các cuộc tiến công của quân ta. Cuộc chiến đấu giữa quân dân Sài Gòn – Gia Định với địch diễn ra suốt một tháng trời trong thế tương quan lực lượng bất lợi cho ta. Bởi lẽ, đơn vị nào cũng muốn tỏ rõ quyết tâm chống Pháp. Có lực lượng mạnh, quy củ, dũng cảm chiến đấu, kỉ luật nghiêm. Song cũng có những đơn vị ô hợp. Có nơi, do một tay anh chị trong đám giang hồ, tự động đứng lên kêu gọi thanh niên, mua sắm vũ khí, cát cứ một vùng, đánh Pháp. Họ tùy tiện thu thuế, sách nhiễu Nhân dân, gây khó khăn cho chính quyền địa phương.
Trước hiện trạng trên, Nguyễn Bình thấy rằng, phải gặp gỡ từng người chỉ huy để tiến tới có một cuộc họp về quân sự; qua đó, thống nhất được các lực lượng, thống nhất chủ trương và kế hoạch tác chiến. Ngày 22/11/1945, ông triệu tập Hội nghị quân sự Nam Bộ tại An Phú Xá, thuộc huyện Củ Chi, ở hữu ngạn sông Sài Gòn. Đây là Hội nghị quân sự lớn nhất từ trước đến nay.
Trong hội nghị, với tư cách là phái viên của Trung ương, của Bác Hồ, Nguyễn Bình khẳng định: “Đừng bao giờ để bọn địch xé lẻ chúng ta ra mà diệt gọn từng đơn vị. Bài học bẻ đũa từng chiếc lẽ nào ta không biết. Muốn đánh thắng giặc, chúng ta phải tập hợp thành một khối. Tôi đề nghị từ nay gọi bộ đội chúng ta bằng cái tên chung là: Giải phóng quân. Và phiên hiệu thứ tự từ Chi đội một đến Chi hội 15. Các Chi đội trưởng trong đó có Trần Văn Trà, Tô Ký, Huỳnh Văn Nghệ, Lương Văn Trọng, Lê Văn Viễn (Bảy Viễn)”.
Hội nghị nhất trí bầu Nguyễn Bình làm Tổng Tư lệnh Giải phóng quân Nam Bộ. Từ đây, tên tuổi Nguyễn Bình nhanh chóng gắn với các hoạt động quân sự của toàn Nam Bộ. Báo chí Sài Gòn đều đăng tin: “Tướng Nguyễn Bình đã vào Nam Bộ”. Vì danh nghĩa, lực lượng vũ trang đã thống nhất nhưng ban đầu, Đảng chưa hoàn toàn nắm được hoạt động của một số chi đội, nhất là quân Bình Xuyên. Hiện tượng bắt cóc, cướp của, ức hiếp Nhân dân vẫn còn xảy ra. Chuyện đến tai, Nguyễn Bình cương quyết xử lí để giữ nghiêm kỉ luật. Đó là trường hợp của Ba Nhỏ, một cán bộ của bộ đội Bình Xuyên. Ba Nhỏ bắt chính quyền ở Bà Rịa phải nộp tiền nuôi quân. Đơn vị đóng ở đâu, nhà nào có gái đẹp là hắn cưỡng hiếp rất thô bạo. Một hôm, Ba Nhỏ cưỡi ngựa, đeo gươm tuần tiễu dọc sông Cầu Bông. Hắn gặp dân quân ở bến đò đang bắt người đàn bà giấu một cân thịt heo trong giỏ xách, định qua Tân Định tiếp tế cho con gái và hai cháu ngoại, bị kẹt trong thành phố.
Ba Nhỏ không nghe hết đầu đuôi sự việc, cho là vụ vi phạm lệnh bao vây Sài Gòn – Gia Định, liền nhảy xuống ngựa vung gươm chặt đầu người dân vô tội.
Phiên tòa xử Ba Nhỏ được tổ chức tại chùa Phước Lai, gần Chợ Mới, Long Thành. Ngồi ghế tòa án có ba người: Tư lệnh Nguyễn Bình cùng hai cán bộ của bộ đội Bình Xuyên là Ba Dương và Tám Mạnh. Trước khi xử, ba người đã bàn bạc, nhất trí với bản án tử hình Ba Nhỏ để làm gương. Bản án được thi hành tại chỗ...
Vụ án là một sự kiện lớn lúc bấy giờ; có tác dụng đề cao kỉ luật của quân đội cách mạng, làm tăng thêm lòng tin của Nhân dân đối với các lực lượng vũ trang.
Việc thống nhất các lực lượng vũ trang và ổn định tổ chức, nâng cao tinh thần kỉ luật đã tạm xong. Vấn đề đặt ra là đánh giặc như thế nào cho thích hợp, đạt hiệu quả. Tư lệnh Nguyễn Bình suy nghĩ rất lung. Lúc này, giặc Pháp đã chiếm Sài Gòn. Quân ta rút ra vòng ngoài để bao vây, chặn đánh địch, không cho chúng nống ra các tỉnh lân cận. Như vậy, theo ông có thể bắt chúng đối phó cả từ hai phía: Trong đánh, ngoài vây. Và để thực hiện được chủ trương đó, Nguyễn Bình đích thân đột nhập vào Sài Gòn nắm tình hình. Trước khi hành động, ông trao đổi ý định với các nhà trí thức trong cơ quan như Giáo sư Phạm Thiều, luật sư Lê Đình Chi. Các nhà trí thức hoàn toàn đồng ý và tạo điều kiện để ông làm nhiệm vụ.
Nguyễn Bình mặc trang phục người Hoa kiều, màu đen; giống như chủ một hãng buôn lại Chợ Lớn, đang chạy “áp phe”. Qua ba ngày ăn, ngủ trong biệt thực của luật sư Nguyễn Thành Vĩnh, hôm nào Nguyễn Bình cũng bảo Hai Danh đánh xe đưa đến các phố cần nghiên cứu về hoạt động của địch trong nội thành.
Sau chuyến thị sát, ông nảy ra ý định táo bạo: Với Sài Gòn, không chỉ bao vây và đấu tranh chính trị; phải đưa chiến tranh du kích vào nội thành.
Trở về căn cứ, Nguyễn Bình bàn ngay công việc với các đồng chí Huỳnh Văn Nghệ, Nguyễn Xuân Diệu và Phan Định Công, anh em đều gật đầu tán thưởng. Huỳnh Văn Nghệ đặt câu hỏi:
- Đưa chiến tranh du kích vào nội thành bằng cách nào?
- Ta sẽ lập những đội quyết tử gồm các chiến sĩ thông minh, dũng cảm, dám đánh thọc sâu, đánh hiểm và đánh bất ngờ. Muốn thế, nhiệm vụ của những đơn vị này, trước hết là phải lập căn cứ ngay trong lòng dân; gây uy thế cách mạng và giữ vững lòng tin của đồng bào đối với kháng chiến. Về mặt quân sự, ta phải nghiên cứu, nắm chắc tình hình địch. Từ đó, tiến hành diệt trừ bọn Việt gian, bọn thực dân Pháp; đánh phá các cơ sở quân sự, kinh tế, chính trị của chúng, làm cho kẻ thù hoang mang, mất ổn định, phải đối phó từ nhiều phía. Ngoài ra, hiện nay, có một số đơn vị vũ trang tự lập ra các tổ chức hoạt động địch hậu riêng. Vì vậy, ta phải thu về một mối, thống nhất mục đích, yêu cầu và nhiệm vụ của các đơn vị hoạt động nội thành, đồng thời, gọi bằng cái tên bao hàm ý nghĩa trên: Ban công tác Thành.
Nguồn “Huyền thoại một vị tướng/Chi Phan// Người cao tuổi.- 2016.- Số 197.- Ngày 9 tháng 12.-Tr.8,10
